Dlaczego 1. maja to dzień wolny od pracy?

Na świecie po raz pierwszy Święto Pracy, a konkretnie Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy, obchodzone było 129 lat temu, w 1890 roku. Wprowadzone zostało w 1889 roku przez II Międzynarodówkę dla upamiętnienia wydarzeń z pierwszych dni maja 1886 roku w Chicago – strajku będącego częścią ogólnokrajowej kampanii na rzecz wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy.

Kilka faktów historycznych

W 1886 roku do majowego strajku robotników zmusiły fatalne standardy zatrudnienia – ciężkie warunki pracy, niskie wynagrodzenia i praca często po 12 godzin na dobę.

Pierwsze działania robotnicy skierowali przeciwko właścicielowi firmy McCormick Harvester Co., który zamierzał zwolnić ogromną część pracowników. Właściciel firmy ustąpił w wyniku strajku pracowników, ale poprawa sytuacji trwała krótko. W lutym 1886 zwolnił wszystkich pracowników, zastępując ich całkowicie nową kadrą, a także całą armią ochroniarzy, którzy mieli pilnować bezpieczeństwa nowoprzyjętych.

To skłoniło działaczy do przygotowania demonstracji. Zaplanowano ją na 1 maja. Główny cel, który przyświecał robotnikom to ośmiogodzinny dzień pracy. Na czele demonstracji, w której wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy osób stał Albert Parsons – związkowiec walczący również o równouprawnienie czarnych. Pomimo obaw towarzyszących wielu uczestniczącym w demonstracji, obyło się bez rozlewu krwi.
Kolejnym krokiem w walce o prawa ludzi pracy był zorganizowany 3 maja, przez niemieckiego związkowca Augusta Spiesa wiec, podczas którego doszło do starcia pomiędzy demonstrantami a nowymi pracownikami McCormicka. Interweniowała policja. Kilku robotników zginęło, kilku zostało ciężko rannych, a wielu pobitych. Wobec brutalności policji Spies zachęcał do wzięcia udziału w demonstracji planowanej na następny dzień.

Wydarzenia dnia kolejnego znane są jako Haymarket Riot. Wiec przebiegał początkowo bez ekscesów. Burmistrz Chicago zapewniał, że nic nie wskazywało na konieczność interwencji przez policję. Pod koniec przemówienia Samuela Fieldena, jednego z organizatorów wiecu policjanci zaatakowali demonstrantów. W wyniku skierowanej w funkcjonariuszy bomby jeden z nich zginął, wielu zostało rannych. Policjanci otworzyli ogień. Na placu zapanował taki chaos, że wielu policjantów zostało postrzelonych przez swoich kolegów. Zginęło wiele osób.

Wynikiem tych wydarzeń były represje skierowane przeciwko działaczom związkowym. Przed sądem stanęło osiem osób, siedem skazano na śmierć.

3 lata po tych wydarzeniach II Międzynarodówka ustanowiła 1 maja świętem pracy, chcąc tym samym docenić oddanie i poświęcenie ofiar wydarzeń majowych.

Święto Pracy w Polsce

W Polsce dzień 1 maja obchodzony jest, podobnie jak na całym świecie od 1890 roku.

Po zakończeniu wojny rząd ustanowił 1 maja świętem państwowym, wolnym od pracy. Wielu Polaków pamięta pochody pierwszomajowe z czasów PRL-u. Przez lata, we wszystkich miastach w Polsce rozbrzmiewały słowa Międzynarodówki: „Wyklęty powstań ludu ziemi…” W latach 80. nielegalne demonstracje pierwszomajowe organizowała w opozycji do oficjalnych obchodów podziemna Solidarność.

W dzisiejszych czasach obchody nie są już praktykowane. Z pewnością wiele młodych osób kojarzy 1 maja po prostu z dniem wolnym od pracy. Praca.pl przypomina więc o genezie tego święta i zachęca do cieszenia się z 8-godzinnego dnia pracy.