Sezon, w którym królują grypa i przeziębienie, pociąga za sobą wzrost sprzedaży preparatów z witaminą C. Jednak, nie zawsze wiemy, jak ona działa i którą dawkę lub formę wybrać. Ostatnio jest głośno o lewoskrętnej witaminie C. Czy rzeczywiście ma jakieś niezwykłe właściwości?
Ludzie nie wytwarzają kwasu askorbinowego, muszą go dostarczać ze źródeł zewnętrznych. Przy odpowiednio zróżnicowanej diecie zapotrzebowanie człowieka na witaminę C (u dorosłego człowieka 60 mg, u dzieci 40−60 mg na dobę) jest całkowicie pokrywane.
Witamina C – naturalne źródła najlepsze
Najwyższą zawartość witaminy C posiadają takie produkty spożywcze jak: porzeczka, poziomka, jagody rokitnika, owoce cytrusowe, papryka, brokuły, szpinak, pomidory, a dla Polaków przede wszystkim ziemniaki.
Jednak, jeżeli dieta jest uboga w wyżej wymienione produkty i dochodzi do niedoborów witaminy C, jej suplementację najlepiej prowadzić przez częste podawanie niższych dawek. Kwas askorbinowy szybko ulega eliminacji z organizmu, a właściwość ta wzrasta wraz ze zwiększeniem jednorazowej dawki.
Rola witaminy C w organizmie
W organizmie człowieka witamina C bierze udział w wielu przemianach biochemicznych, np. takich jak: synteza niektórych hormonów, przemiana kwasu foliowego, uszczelnianie naczyń krwionośnych i proces krzepnięcia krwi. Jednak najbardziej znana jest ze wzmacniania procesów immunologicznych.
Niska zawartość witaminy C w spożywanych produktach lub brak suplementacji, ale także zmniejszone wchłanianie spowodowane nieżytem żołądka albo marskością wątroby, mogą prowadzić do hipowitaminozy. Niedobór witaminy C może prowadzić do takich objawów jak:
– rozwój szkorbutu, który charakteryzuje się zmęczeniem organizmu,
– osłabienie mięśni,
– krwawienia,
– rozluźnienie i wypadanie zębów,
– wzrost zachorowań na choroby zakaźne.
Witamina C prawo- czy lewoskrętna?
Witamina C to kwas L-askorbinowy. Przedrostek „L” odnosi się do konfiguracji względnej L/D, która dotyczy sposobu nazywania i określania izomerów optycznych związków chemicznych. Niestety czasami znaczenie przedrostka „L” jest błędnie przypisywane do oznaczania skręcalności optycznej, co prowadzi do nazywania związków lewoskrętnymi. A biorąc pod uwagę skręcalność płaszczyzny światła spolaryzowanego kwas L-askorbinowy to związek prawoskrętny.
Witamina C syntetyczna czy naturalna?
Często także rozróżnia się witaminę C syntetyczną i naturalną. Witamina C pod względem budowy chemicznej to ten sam związek niezależnie od tego, czy jest pozyskiwany syntetycznie czy z naturalnych źródeł. Przeprowadzone badania wykazały, że naturalny kwas L-askorbinowy nie ma lepszej biodostępności w porównaniu z syntetycznym. Preparaty dostępne w aptekach zawierają kwas L-askorbinowy lub jego sole nieorganiczne (np. askorbinian sodu, askorbinian potasu, askorbinian wapnia).
Nieorganiczne sole wykazują mniej kwasowy odczyn. Często sięgają po nie pacjenci, którzy po zażywaniu kwasu askorbinowego skarżyli się na zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego. Obecnie nie istnieją jednak badania naukowe potwierdzające w stu procentach tę tezę. Podczas suplementacji solami mineralnymi kwasu askorbinowego wchłanianiu ulega zarówno kwas askorbinowy, jak i nieorganiczny kation.
Witamina C – jaką dawkę wybrać?
Na rynku farmaceutycznym witamina C jest dostępna w różnych formach i dawkach. Są to preparaty zarówno dla dzieci (w postaci kropli), jak i dorosłych (kapsułki, tabletki, tabletki musujące, tabletki do ssania). Dawkowanie kwasu L-askorbinowego u osoby dorosłej zapobiegawczo to średnio 60 mg/dobę, w stanach niedoboru 100−500 mg/dobę.
Wybierając preparat z witaminą C nie należy kierować się informacjami marketingowymi niektórych producentów, którzy twierdzą, że będzie to naturalna albo lewoskrętna witamina C, co nie jest prawdą. Dostępny na rynku farmaceutycznym i wykazujący działanie biologiczne jest kwas L-(+)-askorbinowy i żaden inny. Wszystkie dostępne preparaty zawierają tę samą substancję, dodatkowo są prawoskrętne.
mgr farm. Lucyna Koralewska
